Báo cáo chuyên ngành: Collagen có thực sự giúp cải thiện sức khỏe của da không?

• Bác Sĩ Lan Hương
• Ngày đăng: 02-04-2023
• Danh mục: Bài Báo Khoa Học, Nghiên Cứu

Theo thống kê từ các nhà khoa học Anh, phụ nữ từ 25 tuổi trở lên mỗi năm có khoảng 1-1,5% lượng collagen bị mất đi. Đồng thời, lượng collagen còn lại không còn đủ để đáp ứng nhu cầu của các tế bào. Đặc biệt nhất là ở tế bào da. Nó dẫn đến tình trạng các cơ bị suy yếu, da kém săn chắc. Da không căng mịn, các dấu hiệu lão hoá như nếp nhăn, vết chân chim, da sạm màu, chảy xệ. Vậy collagen có thực sự giúp cải thiện sức khỏe của da không? Hãy cùng Ovanic theo dõi bài báo cáo chuyên ngành dưới đây.

I. Giới thiệu về báo cáo

1. Tại sao collagen quan trọng đối với làn da

• Collagen là cấu trúc có chứa hơn 30% lượng protein. Nó được xem là hợp chất có chứa nhiều protein nhất trong cơ thể. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các khối cơ, xương, da, gân và dây chằng. Ngoài ra chúng còn được tìm thấy trong các bộ khác như mạch máu, giác mạc và răng.
• Collagen có rất nhiều công dụng đối với cơ thể. Công dụng chính là chất cần thiết để duy trì làn da luôn trẻ trung và kéo dài tuổi xuân.
• Khi chúng ta già đi, sự sản sinh collagen bắt đầu diễn tiến chậm lại. Mất collagen sẽ khiến các cấu trúc của tế bào liên kết lỏng lẻo, yếu dần đi. Khiến làn da xuất hiện nhiều nếp nhăn, sạm da, giảm sự đàn hồi và căng mịn của làn da

Collagen quan trọng như thế nào

2. Mục đích của báo cáo

– Báo cáo giúp đưa ra lập luận, dẫn chứng. Báo cáo trả lời cho câu hỏi “Collagen có thực sự giúp cải thiện sức khỏe của da không?”

– Nêu ra mối quan hệ mật thiết giữa collagen và sự lão hóa làn da

– Các phương pháp bổ sung collagen để giảm thiểu sự lão hóa da

– Chỉ ra một vài nghiên cứu mới nhất về tác dụng của collagen đối với làn da

II. Tổng quan về lão hóa da

1. Định nghĩa và nguyên nhân của lão hóa da

1.1. Định nghĩa

Lão hoá da là quá trình sinh học phức tạp và nó chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố từ bên trong và bên ngoài. Da lão hoá thường xuất hiện các biểu hiện như: da mỏng, xạm đi, nổi đồi mồi, không đều màu, độ đàn hồi mất đi, nhiều nếp nhăn, vết chân chim da xuất hiện…

1.2. Nguyên nhân của lão hóa da

Nguyên nhân được chia thành 2 nhóm chính. Dựa trên các tác nhân gây lão hóa: tác nhân bên trong và tác nhân bên ngoài.

1.2.1. Tác nhân từ bên trong

– Tuổi tác được xem là nguyên nhân bên trong dẫn đến sự lão hóa da. Theo nghiên cứu cho thấy khi cơ thể bắt đầu bước vào độ tuổi 20. Quá trình tạo thành collagen bắt đầu chậm lại. Chúng giảm khoảng 1-1,5% mỗi năm, ít hay nhiều tùy vào cơ địa khác nhau của mỗi người. Dẫn đến tình trạng da yếu đi, kém sức sống, các tổn thương trên da cũng khó lành hơn.

– Rối loạn tự miễn dịch là một yếu tố di truyền. Rối loạn tự miễn dịch khiến cơ thể tự đào thải lượng collagen được dung nạp vào. Đồng thời cơ thể sản sinh ra các dạng Collagen bị đột biến. Làm diễn tiến của quá trình sản sinh collagen trong cơ thể bị chậm .

1.2.2. Tác nhân từ bên ngoài

– Ánh nắng từ mặt trời: Khi da tiếp xúc trực  với ánh nắng mặt trời. Tia UV từ ánh nắng mặt trời sẽ làm phá hủy và giảm lượng collagen trong cơ thể. Đồng thời thúc đẩy sản sinh các gốc tự do tác động xấu đến collagen trên da. Từ đó khiến da bị lão hóa, trở nên sạm nám, thiếu sức sống, hình thành nhiều các nếp nhăn.

– Hấp thụ nhiều đường: Khi cơ thể hấp thụ lượng đường nhiều. Cơ thể sẽ có hiện tượng “đường hóa” da (gọi tắt là AGEs). Quá trình tích tụ AGEs khiến các protein bị phá hủy cấu trúc ban đầu. Các liên kết giữa Collagen và Elastin trở nên lỏng lẻo dẫn đến sự lão hóa da.

– Những thói quen sinh hoạt: thói quen ngủ nằm nghiêng một tư thế. Tư thế gối đầu lên tay lâu ngày sẽ tạo áp lực lên da, hình thành nếp nhăn, rãnh nhăn. Hãy thay đổi tư thế ngủ sang nằm ngửa có thể giúp cải thiện tình trạng này.

– Hút thuốc: đây được xem là tác nhân rất có hại đối với sức khỏe. Một trong số đó chính là làm cho da sớm bị lão hóa. Bởi khi hút thuốc sẽ làm giảm lượng oxy tới các mô khiến chúng bị tổn thương và chết đi. Đó là lý do các nếp nhăn được hình thành.

– Ngoài ra, một số tác nhân bên ngoài khác như stress, ô nhiễm môi trường, chăm sóc da sai cách…cũng khiến da bị lão hóa. Các yếu tố này khiến cơ thể xuất hiện nhiều gốc tự do xấu gây ra sự phá hủy cấu trúc hệ thống collagen trong da.

2. Tác động của lão hóa da với đời sống

• Đối với những làn da bị lão hoá khi chà xát lên da có thể gây tổn thương các tế bào dưới da, rách da. Đồng thời, làm vỡ các mạch máu, xuất huyết dưới da, xuất hiện nhiều vết bầm tím và nặng hơn có thể xuất hiện khối máu tụ khi bị chấn thương nhẹ.
• Khi lớn tuổi, da dễ có nguy cơ bị tổn thương, mỏng đi và bị lão hoá do bị mất đi lớp mỡ bảo vệ. Sự lão hoá khiến da bạn kém sức sống, mất đi sự trẻ trung.
• Da bị lão hóa khiến tốc độ lành vết thương trên da có thể chậm hơn đến 4 lần so với khi da bạn còn trẻ.
• Lão hoá da có thể gây ra lở loét khi tỳ đè. Các vết loét dễ thấy nhất ở bề mặt bên ngoài của cẳng tay hay ở bất cứ đâu trên cơ thể.

III. Tổng quan về collagen và làn da

1. Collagen đóng vai trò gì trong cơ thể?

• Tăng độ đàn hồi và độ ẩm của da: bổ sung collagen được chứng minh giúp cải thiện độ ẩm, độ đàn hồi đồng thời giảm nếp nhăn và lão hóa da ở người lớn tuổi.
• Giúp xương chắc khỏe hơn: Khi bạn lớn tuổi, xương của bạn trở nên yếu, giòn, dễ gãy hơn và mất nhiều thời gian hơn để phục hồi. Nếu bổ sung đủ lượng collagen sẽ giúp sức khỏe xương của bạn cải thiện đáng kể.
• Giúp tóc trở nên chắc khỏe, dày hơn và kích thích mọc tóc nhiều hơn.
• Nghiên cứu cho thấy, sau 4 tuần sử dụng bạn sẽ cải thiện móng tay trở nên chắc khỏe, ít gãy và sứt mẻ hơn.
• Tăng khối lượng cơ bắp: sử dụng collagen peptide trong 12 tuần kết hợp việc tập luyện sẽ giúp tăng khối lượng cơ và sức mạnh rõ rệt so với người không bổ sung.
• Đóng vai trò quan trọng giúp các động mạch khỏe mạnh, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch. Từ đó giúp tăng sức khỏe hệ tim mạch.
• Đối với người bị thoái hóa khớp, bổ sung collagen được ví như là liều thuốc giảm đau nhẹ và cải thiện chức năng các khớp. Thời gian sử dụng từ 3-5 tháng.

2. Liên kết giữa collagen và làn da

Collagen đem lại nhiều lợi ích quan trọng đối với làn da như:

–        Tăng độ ẩm và cải thiện độ đàn hồi của da: collagen đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các tế bào ở lớp bì. Do đó giúp cải thiện độ ẩm và tăng độ đàn hồi của da đối với những người lớn tuổi.

–        Duy trì sự săn chắc da: các nghiên cứu cho thấy việc bổ sung đúng cách giúp nuôi dưỡng làn da mịn màng, duy trì sự săn chắc và giữ nét thanh xuân. Nếu hàm lượng bị thiếu hụt sẽ khiến các liên kết trở nên lỏng lẻo. Khi đó, độ đàn hồi của da sẽ kém đi, da không còn săn chắc.

–        Hỗ trợ vết thương trên da mau lành: giúp hỗ trợ sản sinh tế các bào da mới, thúc đẩy quá trình hồi phục các mô. Từ đó, giúp các vết thương mau lành, kể cả vết sẹo và vết bỏng trên da.

–        Làm chậm quá trình lão hóa da: Trong một số nghiên cứu, việc bổ sung collagen cho da là yếu tố quan trọng giúp làm chậm quá trình lão hóa da. Quá trình lão hoá chậm được diễn ra theo cơ chế giảm nếp nhăn đáng kể, tăng sự trẻ trung cho làn da.

IV. Các phương pháp bổ sung collagen để giảm thiểu lão hóa da

1. Bổ sung qua thực phẩm giàu collagen

Các nguồn thực phẩm chủ yếu :

• Collagen chủ yếu được tìm thấy ở các thực phẩm có nguồn gốc từ động vật. Nó được tìm thấy nhiều trong xương, sụn và da của động vật. Vậy nên ăn các loại nước hầm xương trong các món súp rất giàu collagen. Tuy nhiên, lượng axit amin sẽ khác nhau tùy thuộc vào các yếu tố như: thời gian chế biến, loại xương được sử dụng và mức độ chế biến.
• Bổ sung collagen qua chế độ ăn đa dạng các loại cá (các ngừ, cá mòi, cá hồi,…), gan động vật, các loại thịt đỏ, lòng đỏ trứng.
• Hải sản giúp hỗ trợ ngừa các tia cực tím, làm giảm sự phá hủy cấu trúc của collagen do nó chứa một lượng lớn vitamin D cùng với axit béo omega-3.
• Collagen có nguồn gốc từ thực vật được tìm thấy nhiều trong các loại rau xanh (rau cải xanh, rau chân vịt, súp lơ…), các loại đậu (đậu nành, đậu đũa…),  hoa quả giàu vitamin C (bưởi, cam, chanh,…), rau củ có màu đỏ (ớt đỏ, ớt chuông, cà chua, cà rốt…). Đây là những loại thực phẩm giúp kích thích cơ thể sản sinh collagen.

2. Bổ sung bằng sản phẩm chức năng collagen

– Khi bạn bổ sung collagen bằng thực phẩm không đủ với nhu cầu của cơ thể. Thì việc bổ sung bằng thực phẩm chức năng hiện đang là phương pháp rất phổ biến được nhiều người lựa chọn. Bởi đây là phương pháp vừa giúp bổ sung hàm lượng một cách tối ưu, vừa tiện lợi và tiết kiệm thời gian cho người dùng.

– Hiện nay, trên thị trường có đa dạng các sản phẩm chức năng bổ sung Collagen. Chúng đến từ nhiều quốc gia như Mỹ, Nhật, Úc, Hàn…với nhiều dạng như viên uống, dạng nước, bột. Bạn có thể dựa vào nhu cầu của bản thân, tình hình tài chính để tìm kiếm và lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất.

Lưu ý: Bạn nên mua collagen từ những thương hiệu uy tín để đảm bảo sản phẩm mang lại hiệu quả cho quá trình bổ sung của bạn.

3. Một số sản phẩm chứa các thành phần giúp hấp thụ collagen tốt hơn

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm bổ sung collagen được đánh giá cao và được nhiều người tin dùng. Bởi các phẩm đó hầu hết có chứa các thành phần giúp hấp thụ collagen tốt hơn. Một số sản phẩm tiêu biểu được đánh giá tốt bao gồm:

• Bột uống The Collagen Shiseido có hàm lượng cao, vitamin c, Hyaluronic acid, Ceramide…Là các chất cần thiết giúp da căng bóng, đàn hồi, có sức sống và tươi trẻ
• Viên uống The Collagen Shiseido có thêm thành phần nhân sâm, sữa ong chúa, chiết xuất ngọc trai…hỗ gia tăng độ đàn hồi giúp làn da mềm mại, căng mịn và tràn đầy sức sống
• Ống collagen Liquid Mỹ có thêm thành phần biotin, silica, vitamin B (B1, B2, B6, B12)…ngoài cải thiện sức khỏe làn da chúng còn có các thành phần bổ sung cho móng, tóc chắc khỏe.

V. Các nghiên cứu mới nhất về tác dụng của collagen đối với sức khỏe làn da

1. Tổng quan về các nghiên cứu đã được tiến hành

• Trong một nghiên cứu thực tế, thực hiện uống collagen thủy phân loại I (liều lượng 2,5 gram/ngày trong vòng 8 tuần) với hơn 100 phụ nữ trung niên. Kết quả cho thấy các nếp nhăn giảm khoảng 20%. Trong một nghiên cứu khác thực hiện uống collagen thủy phân loại I và II cũng uống 2,5 gram/ngày trong vòng 12 tuần với hơn 70 phụ nữ (từ 35 tuổi trở nên) kết quả cho thấy các nếp nhăn giảm 27% về độ sâu và tăng độ ẩm của da lên 28%.
• Trong nghiên cứu về mối quan hệ giữa những thay đổi trong định hướng sợi collagen trong quá trình lão hóa da và tương tác collagen/nước bằng vi hình ảnh FTIR phân cực. Nghiên cứu được thực hiện trên các mẫu da từ hai nhóm tuổi (một nhóm từ 35 – 38 tuổi, một nhóm từ 60 – 66 tuổi). Kết quả cho thấy sự suy yếu của các tương tác nước/collagen theo tuổi tác và hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của nước liên kết trong sự thay đổi định hướng sợi collagen xảy ra với quá trình lão hóa da.

2. Kết quả nghiên cứu gần đây về tác dụng của collagen đối với giảm thiểu lão hóa da

Nghiên cứu được thực hiện ở chuột cái Côn Minh (13 tháng tuổi) được cho uống collagen peptide từ xương bò hoặc proline trong 8 tuần. Kết quả cho thấy: uống collagen peptide hoặc proline không ảnh hưởng đến độ ẩm và hàm lượng axit hyaluronic của da chuột. Nhưng nó cải thiện đáng kể tình trạng lỏng lẻo của da bị lão hóa, sửa chữa các sợi collagen, tăng hàm lượng và bình thường hóa tỷ lệ loại I so với loại III ở da bị lão hóa theo thời gian.

VI. Cơ chế tác động của collagen đối với sức khỏe làn da

1. Cơ chế hoạt động của collagen trong cơ thể

– Collagen bắt đầu di chuyển từ các nguyên bào sợi nằm cố định dưới lớp trung bì. Chúng có khả năng sản xuất ra các sợi collagen, elastin (protein giúp da hồi phục lại).

– Khi nguyên bào sợi nhận được tín hiệu sản xuất. Chúng sẽ kết hợp với những acid amin cần thiết cùng sự xúc tác của vitamin C và một số chất khác để tổng hợp ra những tiểu đơn vị ngắn (procollagen).

– Sau khi đã rời khỏi tế bào sợi, những tiểu đơn vị ngắn này sẽ kết hợp cùng nhau hình thành những phân tử collagen hoàn chỉnh. Cuối cùng chúng tiếp tục xoắn lại, trở thành các loại sợi và xây dựng kết cấu cho xương, làn da, xương, mạch máu, cơ bắp…

2. Liên kết giữa cơ chế tác động của collagen và giảm thiểu lão hóa da

– Sợi Collagen là bộ phần cấu thành chính của ECM. Chúng đóng vai quan trọng trong việc làm chậm quá trình lão hóa, duy trì làn da luôn căng mịn và đàn hồi.

– Sợi Elastin tuy chiếm tỉ lệ nhỏ nhưng đóng vai trò rất quan trọng. Nó là sợi dây liên kết các sợi Collagen và các cấu trúc khác của da. Đồng thời Elastin giúp giữ nước cho làn da tạo nên sự đầy đặn, căng khoẻ, đàn hồi da và đẩy lùi sự lão hóa da.

– Nguyên bào sợi đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp collagen, elastin, các chất ngoại bào hình thành mô liên kết. Chúng góp phần lớn tham gia hỗ trợ quá trình làm lành các vết thương.

VII. Lời khuyên cho người tiêu dùng về cách sử dụng collagen để có làn da đẹp

1. Sản phẩm nào là tốt nhất để bổ sung

Dựa trên khảo sát về đánh giá sản phẩm trên thị trường của khách hàng. Ovanic đã thống kê lại được một số sản phẩm tốt nhất để bổ sung collagen cho người dùng. Nó không chỉ đem lại hiệu quả bổ sung cao mà còn phù hợp với hầu hết nhu cầu cầu của các chị em phụ nữ. Bao gồm:

– Bột uống The Collagen Shiseido có hàm lượng collagen cao, vitamin c và các chất cần thiết khác. Nó hỗ trợ giúp da căng bóng, mịn màng, có sức sống và tươi trẻ

– NeoCell Collagen + C Pomegranate Liquid là sự kết hợp giữa collagen loại 1 & 3 peptide, vitamin C và có  nước ép trái cây. Sản phẩm đem lại tác dụng chống oxy hóa giúp da, móng, tóc chắc khỏe từ bên trong và chậm lão hóa da.

– Bột collagen Vital Proteins Collagen Peptides với thành phần Hyaluronic Acid, Hydrolyzed collagen, vitamin C. Sản phẩm giúp trẻ hóa làn da, giảm nếp nhăn, vết chân chim, căng bóng, đẩy lùi các dấu hiệu của tuổi tác.

– Collagen EXR Shiseido với hàm lượng collagen Peptide 1000mg, Vitamin C, Ceramide, Hyaluronic acid, Vitamin B6, B2. Sản phẩm giúp cải thiện sức khỏe làn da, giúp cấp ẩm và trẻ hóa làn da

2. Liều lượng và cách sử dụng

2.1. Dạng nước

Cách sử dụng:

Uống trực tiếp khoảng 1 muỗng canh (khoảng 15ml) mỗi ngày vào sáng sớm hoặc trước khi đi ngủ.

Bạn có thể pha 1 thìa canh (khoảng 15ml) vào nước trái cây hay nước lọc để uống

Đối với loại được đóng chai nhỏ sẵn (20 000mg) bạn có thể uống mỗi ngày 1 chai

2.2. Dạng viên

Chuyên gia khuyến nghị nên sử dụng 2 lần/ ngày để hấp thụ tốt nhất

Cách sử dụng: bạn cần uống với nhiều nước để cơ thể có thể hấp thụ hoàn toàn. Uống vào buổi sáng (30 phút trước hoăc sau khi ăn sáng) hoặc buổi tối trước khi ngủ.

2.3. Dạng bột

Cách sử dụng:

Uống 2,5 – 15 gram collagen mỗi ngày

Hòa tan 1 gói collagen cùng với nước lọc sau đó khuấy để uống

Bạn cũng có thể pha cùng với sữa, nước ép trái cây, sinh tố để dễ uống hơn

VIII. Kết luận:

Collagen là loại protein chính tồn tại khắp nơi trong cơ thể. Chúng đóng vai trò quan trọng giúp làm chậm quá trình lão hóa da, tăng độ đàn hồi và duy trì làn da trẻ trung. Bạn có thể bổ sung chúng bằng các thực phẩm giàu collagen hoặc sử dụng thực phẩm chức năng đường uống sẽ đem lại kết quả cao hơn.

Phát triển các sản phẩm collagen từ các nguồn nguyên liệu khác nhau: Hiện nay, collagen được sản xuất từ nhiều nguồn khác nhau như da động vật, cá, tảo và nấm. Các nghiên cứu có thể tập trung vào phát triển các sản phẩm collagen từ các nguồn nguyên liệu khác như thực vật, các loại sứa biển,… tăng tính đa dạng, đồng thời đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của sản phẩm.

Nghiên cứu tác động của collagen đến sức khỏe con người: Collagen được chứng minh là có tác dụng đáng kể đến sức khỏe, đặc biệt với da, tóc và móng. Tuy nhiên, các nghiên cứu về tác động của collagen đến các bộ phận khác như khớp, xương và cơ vẫn còn hạn chế. Việc tiếp tục nghiên cứu tác động của collagen đến sức khỏe con người giúp người dùng hiểu rõ hơn về lợi ích của collagen.

Phát triển công nghệ sản xuất collagen mới: Các phương pháp sản xuất collagen đang sử dụng còn hạn chế về năng suất và giá thành. Phát triển công nghệ sản xuất mới có thể giúp cải thiện chất lượng sản phẩm, đồng thời nâng cao năng suất và giảm chi phí sản xuất. Từ đó giúp collagen trở nên phổ biến hơn.

Thông tin tham khảo:

• https://vi.wikipedia.org/wiki/Collagen
• https://www.webmd.com/diet/collagen-health-benefits
• https://www.webmd.com/beauty/effects-of-aging-on-skin
• https://www.mdpi.com/2072-6643/9/11/1209