Collagen là một loại protein quan trọng, nó có nhiều vai trò khác nhau đối với cơ thể. Theo chuyên gia dinh dưỡng, chế độ ăn uống đóng một vai trò to lớn đối với sức khỏe, đặc biệt là thúc đẩy collagen. Điều này sẽ tác động vào vai trò của collagen trong việc cung cấp cấu trúc cho nhiều bộ phận của cơ thể. Trong cuộc sống, chúng ta thường bắt gặp protein trong bảng thành phần của dầu gội và kem dưỡng da. Hơn hết, các loại thực phẩm và chất dinh dưỡng nạp vào cơ thể mỗi ngày đều có thể tạo ra collagen.
1. Giới thiệu
Giới thiệu về collagen và vai trò của nó trong cơ thể con người
Giới thiệu về collagen
Collagen xuất phát từ tiếng Hy Lạp với tên gọi là “kólla”, nghĩa là keo. Theo đó, chúng ta có thể hiểu collagen như một chất keo gắn kết tất cả lại với nhau.
Trong nghiên cứu y khoa, collagen là loại protein tạo nên các mô liên kết. Chúng đóng vai trò là một khối xây dựng chính của xương, da gân và dây chằng. Song collagen cũng được phát hiện có nhiều trong các bộ phận khác : máu, giác mạc và răng. Có tới 25 loại collagen khác nhau được cơ thể sản xuất tự nhiên, chiếm từ 25% đến 35% hàm lượng protein toàn cơ thể.
Một số loại thực phẩm có thể hỗ trợ quá trình sản xuất collagen bao gồm:
- Lòng trắng trứng, đậu nành, phô mai, thịt và bắp cải;
- Việt quất, phúc bồn tử, cherry;
- Các loại trái cây cam, dâu, tiêu và bông cải xanh;
- Các loại thực phẩm giàu vi chất đồng như vỏ (sò, ốc, tôm cua…), thịt đỏ, và một vài loại nước uống.
Vai trò của collagen trong cơ thể con người
Trong đó, collagen loại I, II, III, IV là có nhiều nhất trong cơ thể, chiếm 80-90%.
- Collagen loại I: chiếm phần lớn trong cơ thể và được cấu thành từ các sợi dày đặc. Tác dụng của loại collagen này là tăng cường cấu trúc cho da, xương, gân, sụn sợi, mô liên kết và răng.
- Collagen loại II chứa nhiều trong sụn đàn hồi, có tác dụng đệm cho khớp.
- Collagen loại III: là thành tố trong cấu trúc của cơ, cơ quan và động mạch.
- Collagen loại IV: chiếm phần nhiều trong các lớp da.
Theo một nghiên cứu chỉ ra rằng, cơ thể sản xuất collagen chất lượng trong cơ thể sẽ ngày càng thấp. Dấu hiệu dễ dàng nhận thấy sự thay đổi này chính là làn da của bạn trở nên kém sắc và ít mềm mại. Theo thời gian, các sụn cũng yếu dần.
>>> Tìm hiểu chi tiết về: Collagen là gì
Tầm quan trọng của việc lựa chọn nguồn collagen tốt nhất cho người tiêu dùng
Trong cơ thể người, collagen chiếm 70% trong cấu trúc của da và chứa 25% trong tổng lượng protein. Các lớp mô dưới da được collagen kết nối tạo thành một cấu trúc hoàn chỉnh. Nhờ đó, collagen có tầm ảnh hưởng đến việc duy trì độ mịn màng, đàn hồi và săn chắc cho làn da. Không những vậy, collagen còn góp phần duy trì sự dẻo dai và linh hoạt của xương khớp khi mà chúng chiếm một lượng lớn trong xương khớp, sụn và dây chằng.
Đặc biệt, collagen mới được sinh ra để thay thế cho collagen cũ mất đi. Tuy nhiên, con người khi càng lớn tuổi thì lượng collagen sản sinh ra rất ít. Điều này không đủ bù đắp lượng collagen mất đi. Vậy nên, việc lựa chọn nguồn collagen hấp thu vào cơ thể đặc biệt quan trọng. Nếu chế độ ăn uống và thực phẩm bổ sung không được cân nhắc, việc bổ sung collagen nhiều bao nhiêu cũng không có lợi cho sức khỏe.
Một nghiên cứu được thực hiện với những phụ nữ sử dụng chất bổ sung có chứa 2,5-5 gram collagen trong 8 tuần. Theo đó, kết quả cho thấy những người phụ nữ trên giảm tình trạng khô da và tăng đáng kể độ đàn hồi so với người không sử dụng chất bổ sung. Vậy nên, việc lựa chọn nguồn collagen hấp thu vào cơ thể đặc biệt quan trọng. Nếu chế độ ăn uống và thực phẩm bổ sung không được cân nhắc, việc bổ sung collagen nhiều bao nhiêu cũng không có lợi cho sức khỏe.
2. Collagen xuất phát từ đâu?
Giới thiệu về nguồn gốc collagen từ động vật
Collagen được chiết xuất từ động vật là thế hệ đầu tiên mang dạng collagen nguyên chất. Thế nên, chúng còn mang nhiều nhược điểm. Nhược điểm này bao gồm việc chứa nhiều chất béo, cấu trúc sợi phân tử khá lớn, có hoạt tính sinh học thấp và nguy cơ bị nhiễm khuẩn khá cao.
Tính chất và lợi ích của collagen từ động vật
Collagen có nguồn gốc từ động vật là các thực phẩm quen thuộc như: trứng gà, thịt gà tây, bì lợn và có ở trong các loại cá như cá trích, cá hồi, cá mòi, cá thu… Đây là loại thức ăn giàu chất béo Omega-3. Nguồn collagen từ động vật giàu lysine và proline giúp tăng cường sức khỏe tim mạch và tăng cường quá trình sản xuất collagen cho cơ thể.
Khi tiếp nhận nguồn collagen này, làn da của con người được duy trì độ đàn hồi rất tốt, quá trình chống lại lão hóa cũng được diễn ra mạnh mẽ.
3. Collagen tổng hợp
Giới thiệu về collagen tổng hợp và cách thức sản xuất
Collagen tổng hợp hay còn được biết đến là collagen nhân tạo. Đây là loại collagen được tổng hợp từ quá trình chiết xuất và điều chế. Do vậy, đây là thế hệ collagen mới nhất. Chúng sẽ được trải qua quá trình phân tách bằng enzyme. Từ đó, các phân tử có kích thước đồng nhất với collagen tự nhiên trong cơ thể mang khả năng hấp thu cao.
Tính chất và lợi ích của collagen tổng hợp
So với collagen động vật, trong collagen tổng hợp chứa rất ít chất béo. Quá trình sản xuất chất này được thông qua quá trình thủy phân và kỹ thuật trích ly, ly tâm công nghệ sạch bằng enzyme sinh học. Vậy nên, collagen tổng hợp cực kỳ an toàn khi sử dụng.
Bên cạnh đó, collagen tổng hợp được chiết xuất từ cá nuôi trong nước ngọt. Nhờ vậy, so với collagen có nguồn gốc từ động vật ít tanh hơn nhiều.
4. Collagen từ thực phẩm
Giới thiệu về collagen từ thực phẩm tự nhiên
Collagen từ thực phẩm tự nhiên được tạo ra bởi các tế bào trong cơ thể, bao gồm tế bào da, tế bào sụn và tế bào xương. Collagen tự nhiên được sản xuất theo một quá trình sinh hóa phức tạp và chịu sự kiểm soát của cơ thể. Điều này giúp đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của nó.
Collagen tự nhiên chiếm 30% lượng protein trong cơ thể. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của các mô liên kết trong cơ thể.
Các loại thực phẩm giàu collagen và cách sử dụng
- Nước hầm xương: Nước hầm xương có chứa collagen type 1,2 & 3 được tìm thấy trong sụn, dây chằng, gân, khớp và xương. Nước hầm xương bò có nhiều collagen I giúp dưỡng da. Nước hầm xương gà có nhiều collagen II giúp hỗ trợ sức khỏe xương khớp.
- Cá nguyên da: Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Khoa học Thực phẩm và Dinh dưỡng, hàm lượng omega-3 từ cá giúp thúc đẩy sự hình thành collagen (Hankenson et al. 2000). Nhờ collagen này, cơ thể có thể giúp cơ thể hấp thu nhanh gấp 1,5 lần.
- Gà: Theo nghiên cứu của trung tâm thông tin công nghệ sinh học quốc gia Hoa Kỳ, da, chân, thịt gà chứa rất nhiều collagen. Ngoài ra, nghiên cứu được công bố ở tạp chí Clinical Interventions in Aging chỉ ra: cổ và sụn gà có thể hỗ trợ điều trị thành công bệnh viêm khớp.
- Trứng: Theo nghiên cứu trung tâm thông tin công nghệ sinh học quốc gia Hoa Kỳ, lòng trắng trứng chứa 2 acid amin: glycine và proline, glucosamine sulfate, chondroitin sulfate, axit hyaluronic và các axit amin khác.
- Tỏi: trong tỏi có chứa chất Sulfur, Alpha Lipoic Acid và Taurine giúp kích thích sản xuất collagen tự nhiên trong cơ thể.
- Trái cây có múi: cam, chanh, bưởi… có chứa lượng vitamin C cực lớn giúp sản sinh collagen, chống oxy hóa, giảm nếp nhăn, sạm nám, lão hóa.
- Ngoài ra, collagen còn được chiết xuất từ các loại rau có màu xanh đậm như rau bina, cải xoăn, cải xoong, súp lơ xanh… Đây là nguồn dinh dưỡng an toàn và hiệu quả mang lại sự trẻ trung và khỏe mạnh.
- Hạt: Bổ sung hạt vào chế độ ăn hằng ngày để tăng cường lượng kẽm và đồng thúc đẩy quá trình tổng hợp collagen. Tham khảo các loại hạt sau đây: Trong 28,34 gam hạt bí ngô tương đương 2,2mg kẽm và 0,38mg đồng. Với 28,34 gam hạt điều tương đương với 1,6mg kẽm và 0,62mg đồng. Trong 28,34 gam hạt hạnh nhân tương đương với 0,9mg kẽm và 0,27mg đồng.
>>> Khám phá nhiều thực phẩm giàu collagen giúp tăng cường sức khỏe da
5. Collagen từ thảo dược
Giới thiệu về collagen từ thảo dược và cách thức sản xuất
Collagen từ thảo dược có thể được chiết xuất từ các loại thực vật chứa proline và lysin như củ cải đường, đậu nành, rau má, lá dứa, mầm lúa mạch, lá ô liu, tảo biển, hoa hồng, trà xanh… Chúng thường được ứng dụng trong sản xuất các mỹ phẩm chăm sóc da và làm đẹp tự nhiên. Các sản phẩm bao gồm kem dưỡng da, tinh chất dưỡng da, mặt nạ và các dược phẩm chăm sóc tóc. Tuy nhiên, hiệu quả của collagen từ thảo dược vẫn đang nghiên cứu và chưa được chứng minh khoa học.
Hiện tại, phương pháp sản xuất collagen từ thảo dược chưa được phát triển rộng rãi. Một phương pháp thông thường để chiết xuất collagen từ thảo dược là sử dụng công nghệ hóa học hoặc cơ học để tách các phân tử collagen từ các thành phần khác của thực vật. Sau đó, các phân tử collagen được tinh chế và đóng gói trong các sản phẩm chăm sóc da hoặc thực phẩm bổ sung.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chiết xuất collagen từ mầm lúa mạch có khả năng kích thích sản xuất collagen tự nhiên trong cơ thể. Tuy nhiên, cách thức sản xuất chính xác vẫn chưa được công bố.
Nếu quan tâm đến collagen từ thảo dược, bạn nên tìm kiếm các sản phẩm từ các thương hiệu uy tín. Song bạn nên thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để biết thêm thông tin về tác dụng và an toàn của sản phẩm này. Các công nghệ sản xuất collagen từ thảo dược vẫn đang được nghiên cứu và phát triển. Vì vậy, chúng ta cần đợi thêm để hiểu rõ hơn về quá trình sản xuất collagen từ thảo dược và tác dụng của nó trên cơ thể.
Tính chất và lợi ích của collagen từ thảo dược
Hiện tại, lợi ích của collagen từ thảo dược vẫn chưa được chứng minh và công bố bằng các nghiên cứu lâm sàng đầy đủ và đáng tin cậy. Tuy nhiên, các thảo dược có chứa các hợp chất mang tác dụng hỗ trợ sản xuất collagen tự nhiên trong cơ thể đồng thời bảo vệ collagen hiện có. Một số thảo dược được cho là tăng cường collagen bao gồm:
- Lô hội: Lô hội (nha đam) là một loại thực vật có chứa nhiều polysaccharide và axit amin có thể giúp tăng cường sản xuất collagen và giữ ẩm cho da. Theo nghiên cứu của Đại học Colorado – Denver, khi sử dụng lô hội, lượng collagen sản sinh trong cơ thể có thể tăng hơn 90%.
- Cỏ đuôi ngựa: là thảo dược giàu chất silic – một vi chất cần thiết để sản xuất collagen và sửa chữa các mô liên kết. Bên cạnh đó, cỏ đuôi ngựa có thể giúp cơ thể hấp thụ canxi, đảm bảo xương chắc khỏe.
- Mầm lúa mạch: Mầm lúa mạch có chứa nhiều chất chống oxy hóa và axit amin, có khả năng kích thích sản xuất collagen và bảo vệ collagen hiện có.
- Đậu đen: Đậu đen là một loại thực vật giàu protein, có chứa các axit amin cần thiết để sản xuất collagen và các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ collagen hiện có.
- Rễ cây hoa hồng: Rễ cây hoa hồng có chứa các hợp chất polyphenol và axit amin có khả năng bảo vệ collagen khỏi sự phá hủy và hỗ trợ sản xuất collagen mới.
Từ những loại thảo dược trên, những chất dinh dưỡng bạn nhận được khi sử dụng có thể giúp bạn tổng hợp và sản xuất collagen. Song chúng ta cần lưu ý rằng hiệu quả sử dụng vẫn chưa được chứng minh. Do vậy, mọi người không nên sử dụng chúng thay thế cho liệu pháp y tế chuyên môn. Nếu bạn quan tâm và có nhu cầu sử dụng các sản phẩm collagen từ thảo dược, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
6. So sánh các nguồn collagen
So sánh các nguồn collagen theo tính chất, lợi ích và giá thành
Collagen tự nhiên | Collagen tổng hợp | |
Tính chất |
|
|
Lợi ích |
|
|
Giá thành | Giá thành mua rau củ, thịt cá để bổ sung collagen không cao so với collagen tổng hợp. | Trên thị trường hiện nay, giá bao nhiêu còn phụ thuộc vào công nghệ bào chế và trữ lượng collagen khác nhau. Giá collagen ở dạng viên và bột dao động từ 400.000 đồng đến 800.000 đồng. Collagen dạng nước sẽ cao hơn, dao động từ 1.000.000 đồng đến 1.500.000 đồng. |
Đánh giá và lựa chọn nguồn collagen tốt nhất cho người tiêu dùng
Collagen tự nhiên và collagen tổng hợp đều có nguồn gốc từ các loại thực phẩm như: thịt, cá, các loại hạt. Tuy nhiên, collagen từ thực phẩm tự nhiên và tổng hợp lại có thành phần khác nhau. Các thực phẩm tự nhiên sẽ mang lượng collagen tốt, giúp cơ thể hấp thu và chuyển hóa một cách dễ dàng. Collagen tổng hợp được sản xuất trong môi trường điều kiện cố định và có chất lượng đồng nhất. Do đó chất lượng của nó thường cao hơn và có hiệu quả tức thì.
VII. Kết luận
Tổng kết và đưa ra nhận định về nguồn collagen tốt nhất cho người tiêu dùng
Collagen là dưỡng chất protein phong phú và đa dạng nhất trong cơ thể bạn. Bạn có thể tăng lượng collagen bằng cách ăn thực phẩm giàu collagen và sử dụng thực phẩm chức năng. Đặc biệt trong nước hầm xương có chứa rất nhiều lượng collagen. Theo nhiều chuyên gia, bổ sung collagen qua đường uống mang lại hữu hiệu và tác dụng nhanh hơn các phương pháp khác. Với phương pháp bôi kem chứa thành phần collagen, da được cải thiện sáng mịn hơn. Tuy nhiên, việc thẩm thấu qua da là không cao và cần có nhiều thời gian hơn.
Những định hướng và khuyến nghị cho việc sử dụng collagen cho sức khỏe và làm đẹp.
Theo các chuyên gia ở Trung tâm Y khoa thuộc Đại học Texas, Mỹ khi xem xét bổ sung collagen đều chỉ ra một điều quan trọng. Đó là dựa vào chế độ ăn uống và lối sống của mỗi người cũng như mức độ ảnh hưởng của nó đến việc sản xuất collagen trong cơ thể.
Theo giới chăm sóc sức khỏe, hiện có hai cách bổ sung collagen chính là ngoại sinh và nội sinh. Thông qua ngoại sinh là mỹ phẩm bôi vào, nội sinh là ăn uống. Sản phẩm collagen dạng uống có thể mang lại tác dụng mạnh hơn cho cơ thể và làn da nhờ khả năng thấm sâu đến nhiều vị trí của cơ thể. Từ đó, collegen thúc đẩy đàn hồi và ngăn ngừa lão hóa từ bên trong.
Bác sĩ da liễu Howard Murad – người sáng lập skincare Murad cho rằng Collagen trong mỹ phẩm chỉ chiếm 20% hiệu quả điều trị da. Trong khi đó, 80% còn lại phụ thuộc vào hàm lượng được nạp vào cơ thể qua quá trình ăn uống.
Collagen được phép sử dụng với liều lượng vừa đủ theo khuyến cáo. Mỗi người chỉ nên hấp thu collagen với hàm lượng trung bình từ 1000mg – 1500mg. Bạn nên cân nhắc và sử dụng đúng và đủ theo chỉ dẫn để tạo ra hiệu quả. Vượt quá ngưỡng quy định, collagen sẽ bị đào thải ra ngoài. Điều này gây lãng phí và sẽ không mang lại hiệu quả làm đẹp như kỳ vọng.
Collagen có nhiều vai trò quan trọng khác nhau đối với sức khỏe của con người. Bởi vì collagen cung cung cấu trúc cho nhiều bộ phận trong cơ thể nên việc bổ sung chúng rất có lợi. Nhiều loại thực phẩm có thể giúp cơ thể tạo ra loại protein này để cải thiện chất lượng da, cơ và giảm đau xương khớp. Hãy theo dõi ovanic để cập nhật những nghiên cứu tiếp theo về collagen đối với sức khỏe con người nhé!
Nguồn tham khảo thông tin: