Collagen và quá trình lão hóa: Cách sử dụng collagen để chống lại lão hóa

Nhiều nhà khoa học đã nghiên cứu ra rằng, collagen và quá trình lão hóa da có liên quan mật thiết với nhau. Collagen bắt đầu giảm mật độ từ khoảng độ tuổi 25 trở đi. Khi ở tuổi 40, mỗi năm bạn mất 1 – 1,5% lượng collagen trong cơ thể. Dưới đây là thông tin cụ thể về collagen và việc lão hóa da đã được Ovanic tổng hợp và giải đáp cho bạn.

1. Giới thiệu về collagen và quá trình lão hóa

Collagen và quá trình lão hóa da liên có sự liên quan với nhau. Collagen là loại protein chính tìm thấy trong hầu hết các mô liên kết và chất nền ngoại bào (ECM). Vì thế mà collagen hỗ trợ củng cố các cơ quan nội tạng, da, xương, gân, cơ, khớp và kể cả răng. Hàm lượng collagen thiếu hụt, giảm đi thì cũng đồng nghĩa với việc quá trình lão hóa bắt đầu trong cơ thể.

1.1. Giới thiệu về Collagen

Collagen là loại protein chính và chiếm phần lớn trong cơ thể. Chúng bao gồm các sợi collagen phức tạp khác nhau. Những chuỗi acid amin cấu tạo nên collagen sẽ giúp liên kết các mô với nhau. Thông thường, collagen xuất hiện nhiều nhất trong cấu trúc da, cơ, gân, dây chằng, mạch máu, răng. Thiếu đi collagen, cơ thể sẽ dần thoái hóa các mô này. Từ đó chức năng cũng dần yếu đi, dẫn đến lão hóa da.

=>>> Tìm hiểu về collagen là gì

Collagen tồn tại dưới một số dạng như elastin hoặc gelatin (chế phẩm của collagen khi chiết xuất động vật hoặc thực vật). Collagen tồn tại hầu như ở mọi cơ quan trong cơ thể, từ da, xương, tóc, cơ cho đến hệ thần kinh. Nhờ có collagen, cơ thể chúng ta mới “vững vàng” và phát triển. Thực tế, collagen chưa hẳn là yếu tố ảnh hưởng chính đến sự đàn hồi của da. Thay vào đó, elastin sẽ là loại protein có kết cấu dẻo dai và giúp da có độ đàn hồi cao. Chỉ khi hàm lượng collagen và elastin ở mức ổn định thì sức khỏe làn da nói riêng và cơ thể nói chung mới ổn định, giảm quá trình lão hóa của da.

Collagen cũng đã được nghiên cứu trong vai trò đối với hệ xương khớp. Đối với xương, collagen loại II, III và IV giúp xương chắc khỏe và có độ “đàn hồi” nhất định. Nhờ đó, hệ thống xương có khả năng chịu lực lớn, nhất là lực từ cân nặng của các cơ quan khác. Đối với phần khớp, collagen đóng vai trò chủ đạo trong việc hình thành dịch khớp và sụn khớp. Khi dịch và sụn khớp phát triển ổn định, môi trường ổ khớp sẽ “bôi trơn” cho quá trình hoạt động của hai đầu xương.

1.2. Giới thiệu về quá trình lão hóa và các yếu tố ảnh hưởng

Có bao giờ bạn thắc mắc “lão hóa là gì? Lão hóa da là gì” chưa?. Theo Tiến sĩ Harman, “lão hóa là tổng hợp các phản ứng gốc tự do có hại đang diễn ra trong khắp tế bào, mô.” Thông qua các phản ứng của gốc tự do, các tế bào trong cơ thể dần thoái hóa, làm việc hiệu quả kém hơn. Chúng đẩy nhanh quá trình lão hóa của cơ thể. Vì thế, gốc tự do tạo điều kiện cho các tác nhân từ ngoài môi trường làm ảnh hưởng đến sức khỏe.

Vậy các dấu hiệu lão hóa da là gì? Dấu hiệu lão hóa da bao gồm: da xuất hiện các nếp nhăn, da ít đàn hồi hơn. Da thiếu sức sống. Về lâu dài, da yếu đi sẽ còn có thêm tình trạng lão hóa da nặng hơn như đồi mồi, thâm nám.

Còn lão hóa da, nó là quá trình các gốc tự do khiến các tế bào dưới da hoạt động kém hiệu quả hơn. Hàm lượng collagen dưới lớp hạ bì cũng ít hơn. Từ đó, da trở nên chùng xệ, có nhiều nếp nhăn và thiếu độ đàn hồi.
Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lão hóa bao gồm:

• Tiếp xúc trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời: các tia cực tím, UVA, UVB khiến các tế bào da dễ bị tổn thương hơn, từ đó quá trình lão hóa diễn ra nhanh hơn.
• Ngủ không đủ giấc: thiếu ngủ gây ra các gốc tự do có hại hình thành nhiều hơn, từ đó tế bào đẩy nhanh quá trình lão hóa, tổn thương.
• Thường xuyên làm việc trong trạng thái áp lực cao: làm việc áp lực khiến nội tiết tố bị rối loạn.
• Ô nhiễm môi trường: các độc tố từ môi trường gây hại cho tế bào, sự phân chia tế bào mới bị ảnh hưởng nên quá trình lão hóa nhanh hơn
• Ăn uống không lành mạnh, nhiều đồ chiên, dầu mỡ, đồ ăn chế biến sẵn: ăn uống không lành mạnh tạo nhiều các gốc tự do, đẩy nhanh sự lão hóa.
• Gen di truyền.

2. Lợi ích của việc sử dụng collagen để chống lại lão hóa

Các nghiên cứu [1] về collagen và quá trình lão hóa da cho thấy, sự thoái hóa collagen có thể liên quan đến sự lão hóa da. Sau thời gian dài nghiên cứu, người ta tìm thấy lợi ích của việc sử dụng collagen để chống lại lão hóa như sau:

2.1. Collagen giúp duy trì độ đàn hồi và săn chắc cho da

Hiện nay, người ta tìm thấy trong cơ thể người có 5 loại collagen chính. Trong đó, collagen loại I được tìm thấy trong da có nhiệm vụ là tăng tốc độ đàn hồi của da và khỏe mạnh cho da. Collagen nhóm I có khả năng tăng độ đàn hồi bằng cách liên kết các mô dưới da, từ đó da sẽ có lực để chống chọi các tác nhân có hại.

Khi collagen ở dưới da, chúng liên kết các tế bào da lại với nhau bằng cách tập hợp lại và tạo thành các sợi khung cấu trúc và cơ học dưới da. Đồng thời, khi có một lực tác động nào đó vào da, lớp collagen này sẽ bảo vệ các tế bào khỏi bị tổn thương. Collagen dưới da cũng thường cùng với elastin tạo một mạng lưới. Mạng lưới này sẽ tăng độ đàn hồi và săn chắc cho da. Biểu cảm trên khuôn mặt trông trẻ trung hơn. Khi da trong trạng thái khỏe mạnh nhất, nó có thể chống lão hóa từ tác nhân môi trường như ô nhiễm, ánh nắng mặt trời.

2.2. Collagen giúp cải thiện kết cấu da và giảm nếp nhăn

Collagen bị giảm mật độ dưới lớp hạ bì khiến cho kết cấu da chùng xuống. Từ đó, kết cấu da không ổn định, trở nên lỏng lẻo hơn, các nếp nhăn dần hình thành do không còn collagen để “chống đỡ các mô”. Bên cạnh đó, khi hàm lượng collagen dưới hạ bì ít đi, điều này cũng đồng nghĩa là các tế bào ít đi yếu tố bảo vệ. Khi đó, khi có một tác nhân gây tổ thương từ bên ngoài như tia cực tím, lực vật lý thì tế bào dễ tổn thương hơn. Mà khi tế bào bị tổn thương, không kịp hình thành mới thì các nếp nhăn sẽ dần hình thành.

Khi bạn bổ sung collagen ngoại sinh hoặc kích thích tế bào sản sinh collagen nội sinh, những khu vực mô bị thiếu collagen sẽ được bù đắp. Những vùng da đang thiếu collagen nay sẽ được làm “đầy” trở lại. Nhờ đó, da sẽ giảm nếp nhăn, kết cấu da sẽ không còn thiếu đàn hồi như trước nữa.

2.3. Collagen giúp tăng sự đàn hồi của khớp và giảm nguy cơ thoái hóa khớp

Trong nhiều nghiên cứu gần đây [2], collagen loại II có thể sử dụng để điều trị đau trong viêm xương khớp và viêm khớp dạng thấp. Loại collagen này được cho là hoạt động bằng cách khiến chính cơ thể tự sản xuất một số chất chống viêm tự nhiên. Chất chống viêm này do chính cơ thể sản sinh nên thường không gây hại cho các cơ quan nội tạng khác.

Bên cạnh đó, collagen loại II và III còn có khả năng kích thích sản sinh chondroitin và glucosamine để tái tạo sụn. Đối với những người có nguy cơ thoái hóa khớp, lớp sụn dễ bị “xẹp” hơn. Từ đó, hai đầu xương dễ tác động lực vào nhau và gây nên viêm khớp, thoái hóa khớp. Ngoài ra, collagen cũng giúp tăng dịch tiết ở khớp. Lớp dịch tiết này có nhiệm vụ làm bôi trơn môi trường ổ khớp. Vì thế, tình trạng đau do viêm xương khớp, thoái hóa khớp được giảm bớt.

3. Sự suy giảm của collagen trong quá trình lão hóa

Về vấn đề collagen và quá trình lão hóa da, nhiều nhà khoa học cho rằng, sản xuất collagen chậm lại khi chúng ta dần lớn tuổi hơn. Cứ mỗi năm sau tuổi trưởng thành (khoảng 25 tuổi trở đi) thì cơ thể sẽ mất khoảng 1% lượng collagen. Nhưng việc suy giảm collagen này bắt nguồn từ đâu và có hậu quả gì?

3.1. Nguyên nhân suy giảm collagen khi lão hóa

Một số nhà nghiên cứu từ Phần Lan đã phát hiện ra rằng, việc hút thuốc có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tổng hợp collagen loại I, III và gây lão hóa sớm. Đây chỉ là một trong rất nhiều nghiên cứu cho thấy nguyên nhân suy giảm collagen khi lão hóa không chỉ đơn thuần là do gen di truyền mà còn là từ yếu tố bên ngoài.

Các nguyên nhân gây lão hóa, suy giảm collagen thường là do:

• Tiếp xúc trực tiếp dưới bức xạ tia cực tím: tia cực tím phá hủy tế bào dưới da, khiến sự hình thành melanin nhiều hơn nên da rất nhanh sạm. Bên cạnh đó, tia cực tím còn phá hủy các tế bào hình thành collagen, vì thế collagen sản sinh ít hơn, lâu dài hình thành các nếp nhăn.
• Ít sử dụng kem chống nắng mỗi ngày: Kem chống nắng giúp bảo vệ da phần nào khỏi các tia độc hại từ môi trường. Da thiếu kem chống nắng nhưng lại phơi trực tiếp dưới da sẽ khiến tia cực tím tác động trực tiếp lên da.
• Thói quen hút thuốc lá: Hút thuốc tạo các chất độc trong cơ thể. Từ đó, sự hình thành collagen sẽ ít hơn do tế bào bị tổn thương bởi các chất độc này.
• Thiếu vitamin C: vitamin C là chất chống oxy hóa cực kỳ cần thiết cho cơ thể. Đồng thời, vitamin C còn hỗ trợ cơ thể tạo thêm collagen.
• Bệnh tật (thoái hóa khớp, tiểu đường, mỡ máu): một số loại bệnh tật khiến collagen bị suy giảm, nguyên nhân chính có thể là do dùng thuốc hoặc các tế bào tổn thương sâu.

3.2. Hậu quả của suy giảm collagen đối với sức khỏe

Một căn bệnh liên quan đến suy giảm collagen rất phổ biến, đó là viêm xương khớp. Ước tính tại Mỹ, tình trạng bệnh này ảnh hưởng đến khoảng 27 triệu người và hầu hết là người trên 60 tuổi. Hay một hội chứng do thoái hóa collagen là Ehlers – Danlos gây nên tình trạng khớp lỏng lẻo, da mỏng manh, căng giãn bất thường, sa van hai lá…

Nhìn chung, việc suy giảm collagen ảnh hưởng khá nghiêm trọng đối với sức khỏe. Nếu bạn không phải là người trên 60 tuổi hay mắc hội chứng thiếu collagen bẩm sinh thì việc không nạp đủ collagen cũng có thể gây ra tình trạng như:

• Rụng tóc: các nang tóc bị thiếu thành phần collagen nên không thể tạo sợi tóc mới.
• Gãy móng: sự tổng hợp keratin của móng kém đi do tế bào gốc móng không tổng hợp được collagen nội sinh.
• Da chảy xệ, chùng nhão, có nhiều nếp nhăn: collagen giảm làm sự liên kết giữa các mô nên lớp hạ bì dần hình thành nếp nhăn, da nhão hơn, chảy xệ hơn.
• Khớp bị thoái hóa, viêm khớp: sụn khớp bị xẹp do không đủ collagen, dịch khớp tiết ít hơn do thiếu collagen nội sinh.
• Cơ bắp không phát triển: các sợi hình thành cơ bắp có thành phần chính là collagen ít tạo mới. Từ đó, kích thước cơ bắp dần thoái hóa.
• Sức đề kháng kém: sức khỏe kém hơn do các chức năng trong cơ thể hoạt động không ổn định do thiếu collagen (như thành mạch máu thiếu đàn hồi, các cơ hoạt động kém, hệ thống miễn dịch không còn nhanh nhạy).

4. Các phương pháp tăng cường collagen trong quá trình lão hóa

Trong thế kỷ 21, sử dụng collagen được xem là một trong những phương pháp giáp giúp “lão hóa ngược” cho làn da. Vậy hiện nay có những phương pháp tăng cường collagen và quá trình lão hóa da được làm chậm như thế nào? Dưới đây Ovanic sẽ gợi ý cho bạn như sau:

4.1. Bổ sung collagen từ thực phẩm và đồ uống

Bổ sung collagen từ thực phẩm và đồ uống là cách giúp cơ thể tăng hàm lượng collagen với giá cả rẻ nhất, ít gây tác dụng phụ. Collagen từ thực phẩm còn dễ hấp thu vào cơ thể hơn là các collagen công nghiệp.

Vậy nên ăn gì để tăng collagen cho da? Ban có thể sử dụng một số thực phẩm chứa collagen như:

• Thịt ức gà, xương và da cá nước ngọt và nước mặn.
• Nước hầm xương, sụn, da động vật trong nhiều giờ.
• Gelatin.

Nếu không thể trực tiếp ăn thực phẩm chứa collagen, bạn cũng có thể tiêu thụ thực phẩm giúp cơ thể tăng cường sản xuất collagen:

• Trứng, sữa, đậu nành.
• Hải sản.
• Quả hạch, ngũ cốc nguyên hạt.
• Ổi, cam, quýt, rau lá xanh, cà chua, ớt chuông và trái cây và rau quả khác.

4.2. Sử dụng sản phẩm chăm sóc da chứa collagen

Nhiều người đang phân vân không biết da lão hóa nên dùng gì? Thực tế, uống collagen và vitamin C là một trong những phương pháp giúp tăng collagen và quá trình lão hóa da được làm chậm. Những sản phẩm chăm sóc da collagen dạng bôi, thoa thường không có hiệu quả cải thiện da.

Thay vào đó, bạn nên uống sản phẩm collagen (ưu tiên collagen thủy phân) có kết hợp cùng vitamin C hoặc Glutathione. Điển hình như: uống phối hợp collagen và vitamin C của DHC, Neocell Collagen,…Tuy nhiên, việc bổ sung collagen thông qua thực phẩm phải đi kèm với bảo vệ da tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.

4.3. Sử dụng các loại sản phẩm bổ sung collagen

Các sản phẩm bổ sung collagen có thể được chiết xuất từ da cá, bò, heo để phù hợp với từng người dùng. Collagen có hấp thụ qua đường uống rất tốt và gần như chỉ có đường uống mới có thể giúp collagen thẩm thấu vào cơ thể. Sản phẩm bổ sung collagen tồn tại dưới nhiều dạng bào chế, bạn có thể lựa chọn theo sở thích. Một số loại thực phẩm chức năng collagen như:

• Collagen nước: DHC Collagen Beauty 7000 Plus, ReFa Collagen Enrich, DHC Nano Active Collagen.
• Collagen dạng viên uống: Youtheory Collagen, Collagen 6 in 1 Spring Leaf Inner Beauty, Golden Health Bio-Marine Collagen Plus.
• Collagen dạng bột: Meiji Amino Collagen, Collagen Lemona Hàn, Golden Health Collagen Peptides Pure Hydrolysed.
• Collagen dạng thạch: Aishitoto Marine Collagen Jelly.

Ưu điểm của những loại collagen từ thực phẩm chức năng này là hàm lượng collagen khá cao. Bạn không cần phải ăn thật nhiều thực phẩm, thay vào đó chỉ cần một lượng sản phẩm bổ sung phù hợp là đủ.

5. Những lưu ý khi sử dụng sản phẩm Collagen

Dù collagen và quá trình lão hóa da liên quan đến nhau. Nhiều chuyên gia cũng khuyên bạn nên uống collagen để làm chậm quá trình lão hóa của da, xương khớp. Nhưng trong quá trình lựa chọn, lưu ý khi uống collagen là gì?

Chọn mua collagen từ những thương hiệu uy tín để đảm bảo hiệu quả cho quá trình bổ sung và tránh các tác dụng phụ xảy ra.

5.1. Chọn loại sản phẩm phù hợp với nhu cầu và tuổi tác

Tùy theo nhu cầu và tuổi tác của bạn mà hãy lựa chọn loại sản phẩm collagen phù hợp. Một mẹo nhỏ là nếu bạn muốn cải thiện làn da thì hãy ưu tiên các sản phẩm chứa collagen loại I như Collagen DHC hay Collagen Yến Rose Beauty.

Ngược lại, nếu bạn cần một sản phẩm giúp cải thiện chức năng xương khớp có chứa collagen thì hãy chọn các sản phẩm có collagen loại II và III như: Collagen Youtheory Men’s Type 1 2 & 3.

5.2. Tìm hiểu về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm

Hãy ưu tiên sử dụng những sản phẩm collagen có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Nếu bạn không biết bắt đầu từ đâu, thì hãy mua hàng thông qua các đại lý uy tín. Hoặc bạn theo dõi các bài viết, video review collagen loại nào tốt trên các sàn thương mại điện tử. Những đánh giá từ người dùng trước sẽ giúp bạn lựa chọn sản phẩm phù hợp với mình.

5.3. Tuân thủ hướng dẫn sử dụng đúng cách

Tùy nhà sản xuất mà hàm lượng collagen sẽ khác nhau. Vì thế, bạn hãy sử dụng theo đúng hướng dẫn từ nhà sản xuất. Tuy nhiên, nếu bác sĩ, chuyên gia cho bạn một liều dùng khác thì nên ưu tiên theo liều của bác sĩ, chuyên gia. Bởi những người chuyên môn đã có đánh giá sức khỏe của bạn để phù hợp với sản phẩm.

Kết luận

Tóm lại, vấn đề lão hóa da là một vấn đề rất quan trọng liên quan đến tuổi tác và môi trường. Vì vậy bạn hãy thường xuyên theo dõi các triệu chứng của việc lão hóa để có những biện pháp phòng chống, chăm sóc phù hợp giúp cho làn da luôn khỏe đẹp bạn nhé.

Trên đây là các thông tin hữu ích của Ovanic xoay quanh vấn đền collagen và quá trình lão hóa da, hướng dẫn cách sử dụng collagen hiệu quả để chống lại lão hóa. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình chăm sóc sắc đẹp của mình. Hãy theo dõi Ovanic.vn thường xuyên để cập nhất những bài viết mới nhất về chủ đề collagen nói chung và chủ đề chăm sóc da từ các chuyên gia của chúng tôi nhé.

Nguồn tham khảo

• https://www.news-medical.net/life-sciences/Collagen-Degradation-Pathways-in-Humans.aspx
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8824545/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4970562/